Afeef: Professor Samatar

Anigu shaqsiyan uma aqaan professor Samatar. Waan akhriyay qoraalo badan uu leeyahay waana dhegaystay hadalo fara badan oo uu jeediyay. Nin calool wanaagsan oo Soomaalinimo qadariya ayaan ku aqaanay intii uuna Muqdisho tegin. Professorka waxaan filayaa Soomaali inta uu ka arkay oo ka bartay waa inta qurbaha la joogta. Intaasina markay isaga hor fadhiyaan ama la sheekaysanayaan Soomaalinimo iyo wadaninimo aan sii qodnayn bay ka sheekeeyaan. Isagoo fikirkaa qaba ayuu Muqdisho tegay. Wixii kaga dhacayna waa la soconaa.

Muqdisho madaxweynenimo daaye cid salaantaba wuu waayay. Cid fikirkii uu 20ks sanno daba socday wax ka waydiisa ayuu waayay. Wuxuu ku dareemay cidlanimo iyo qalo uusan Soomaaliya gudaheeda ka filanayin. Waxaa si cad iyo si sarbeebanba loogu yiri ma gaydid kursiga madaxweynaha. Waxaa kaloo lagu yiri ma noqon karti Raysal Wasaare sababtoo ah qolo kale oo kaa laan dheeraysan baa xaq u leh.

Arin aan is leeyahay wuu ogaa laakiin uu is lahaa taariikhdaada ayaa ka mudan ayaa hungo soo dirtay. Labaddaa xafiis ka dib wuxuu isku dayay inuu noqdo Wasiirka Arimaha dibadda. Laakiin madaxweyne kalsoonidiisu liidato oo ka baqay inuu "over shadow" gareeyo ayaa ka dul booday. Wuxuu Samatar oo 25 sanno Soomaalinimo u taagnaa ka door biday islaan 6 bilood ka hor u ordaysay kala goynta Soomaaliya.

Professor Samatar markuu arkay bah dilka iyo quudhsiga Muqdisho loogala dhaqmay nin carooday inuu wuxuu doono sameeyo way ula ekoonaatay. Qolyaha qoqobka wadaana marxabaynta beenta ah aad bay ugu dheereeyaan. Waa la marxabaysiiyay  markuu Waqooyinga Soomaaliya tegay. Professorkii oo af kale ku hadlayay ayaan arkay.

Anigu wixii professorka Muqdisho kaga dhacay waan ka xumahay oo difaaci maayo. Inuu caroodo oo nin rag ah oo la xiniinyo taabtay wax walba waa ka suuroobaane waan filayay. Laakiin aniga iyo qolyo badan oo markii hore aad u taageersabaa professorkaba way nagu adkaatay wadadda uu maanta hayo.

Muqdisho wixii ka qabsaday Hargaysa xijaab ugagama xirna. Hargaysana markaa sidaa loogala dhaqmo xaggee buu aadayaa? Anigu waxaan kula talin lahaa professorka inuu u hubsado meeshuu wax u wado. Aniga kolay markaad qaab qawseen gasho waan kaa harayaa. Dad badan oo fikirkaagii hore kugula socday kuuna han waynaa arintoodu waa caro iyo qiimo jab aad u wayn. Cilmi iyo da' midna kuuma dhina. U hubso talaabadaada tan xigta. Waa iga talo iyo waano. Aragtidayda kugu aadanina waa taas. Qoraalo badan oo kugu saabsan meeshan waa saaraan yihiin. Laakiin fikirkagya shaqsiga ahi waa kaas. Maca Salaama.

Shalay: No Hargaysa, Yes Muqdisho, Maanta: No Muqdisho, Yes Hargaysa. Berito? Allow yaan waaga Waraabe cunin!

Intii ka horeysay doorashadii madaxweyne-nimada Soomaaliya ee August 2012 waxa Professor Axmed Ismaaciil Samatar looyiqiin halyey Soomaaliyeed oo in badan ka hadlay waxna ka qoray dhibaatooyinka dalka ku habsaday iyo sida ku haboon dib u soo celinta haybaddii iyo midnimadii ummadda Soomaaliyeed. Sida la ogyahay waxa Professor-ku ka mid ahaa dadkii u tartamay jagada madaxweyne-nimada isagoo ahaa murashaxa xisbigii Hiil Qaran. Arrimaha xisbigaasi ku soo bandhigi jiray  golayaasha siyaasadda lagu falanqeeyo mudadii doorashada ka horeysay waxa ka mid ahaa in maadaama mudadii Jamhuuriyadda Soomaaliya jirtay ay jagada madaxweyne-nimadu ku koobnayd laba reer oo keliyi {Daarood iyo Hawiye} in markan madaxweynuhu noqdo qof aan labadaas reer ahayn. Xisbigu ma caddayn sida arrintaasi u suurta-gelayso iyo qaabka loo marayo ee xaqiijin-karta in qof aan labadaas reer ahayni madaxweyne-nimada ku guulaysto waxase halkaas ka cadayd in ujeedada xisbigaasi ahayd in
Professor Axmed Ismaaciil Samatar madaxweyne ka noqdo dalka.
Shan iyo labaatankii murashax ee ka qayb-galay tartankii madaxweyne-nimada bishii August, 2012 waxa Prof. Axmed ahaa qofka ugu badsaday ka hadalka midnimada Soomaaliya. Wuxuu ahaa nin ay sas ka qabeen kuwa u ololeeya gooni isutaaga “Somaliland”. Wuxuu ahaa nin caan ku noqday wadani-nimada iyo u-halganka midnimada Jamhuuriyadda Soomaaliya. Tartanka doorashada ka hor wuxuu ahaa wiil baari u ah Soomaaliya midaysan. iyadoo Soomaalidu u hanweyntahay oo dadka dhexdiisa ka gaaray maqaam sare ayaa doorashadii la gaadhay. Prof. Axmed ma guulaysan. Sidoo kale saddex iyo labaatan murashax oo kale ma guulaysan. Saddex iyo labaatankaas waxa ka mid ahaa rag tartano hore ka soo qayb-galay oo aan ku guulaysan. Ninwalbi hawlihii uu gacanta ku hayey doorashada ka hor ayuu isagoo aamusan oo aan cidna eedayn isaguna is-ceebayn dib ugu laabtay. Nin keliya ayaa Ummadii Soomaaliyeed eedayey isaguna is-ceebeeyey. Sidan ayay arrintaasina u dhacday:
Waraysi uu barnaamijka “Askar iyo Ameerika” ee TV-ga “SomaliSat la yeeshay Prof. Axmed Ismaaciil Samatar waxa “aqoonyahanku” sheegay in markuu madaxweyne-nimada u tartamayey si cad loogu yidhi: “jagada madaxweyne-nimada waxa iska leh Daarood iyo Hawiye qof aan labadaas midkood ahaynina kama noqon karo Soomaaliya madaxweyne”. Isagoo hadalkiisa sii wata wuxuu yidhi” Waxa la igu yidhi adigu reer Hargeysa ayaad tahay sidaas darteedna madaxweyne Soomaaliyeed ma noqon kartid”. “Aqoomyahanku” ma sheegin cidda hadaladaas ku tidhi laakiin waxa muuqata inuu hadaladaas ku daboolayey guul-daradii uu la kulmay. Ka dib waxa wareysi qaaduhu weydiiyey: “Haddii Muqdisho lagaaga yidhi waxaad tahay reer Hargeysa sidaas darteedna madaxweyne Soomaaliyeed ma noqon kartid, maxaad yeelaysaa haddii reer “Somaliland” {Isaaq} ku yidhaahdaan: “Professor, waxaad tahay nin reer Awdal ah sidaas darteedna madaxweyne “Somaliland” kama noqon kartid. Waxa “aqoonyahanku” ku jawaabay: “dee
markaas waa lagu kala tegayaa meesha “Somaliland”-na waa burburaysaa waayo “Somaliland” reer keliyi ma laha.
Hadaladaas “aqoonyahanka” waxa laga garankaraa in qoraaladiisii iyo khudbadihiisii iyo doodihiisii ku saabsanaa midnimada Soomaaliya iyo hagaajinta dawladnimadeedu aanay ka dhab ahayn ee ay ahaayeen keliya qiiq isku qarin iyo jaran-jaro uu doonayey inuu madaxnimo ku gaadho markii uu madaxnimadaas waayeyna uu ka xuub-siibtay oo “Somaliland” u diga-rogtay.
Sidoo kale sida “aqoonyahamku” cadeeyey u-diga-rogashadiisa “Somaliland” qudheedu waa qiiq isku qarin uu uga gol-leeyahay inuu ku gaadho madaxweyne-nimo haddii uu waayana “lagu kala tegayo “Somaliland”-na burburayso” sida uu sheegay.
Waxaynu sugnaaba waa waxa Prof. Axmed Ismaaciil Samatar kala kulmo doorashada soo socota ee madaxweyne-nimada “Somaliland”. Sida muuqata saddex arrimood midkood ayaa dhacaya:
1- Iyagoo koonfurta Soomaaliya ku xumaynaya “aqoonyahankana” u hiilinaya ayaa reer “Somaliland” {Isaaq} waxay odhanayaan: Xilahayo furan nin aan Prof. Axmed Ismaaciil ahayni inaanu noqon Madaxweyne. Sidaas ayuu “aqoonyahanku” ku noqonayaa madaxweyne “Somaliland”na burbur kaga badbaadaysaa.
2- “Aqoonyahanka” ayaa la dooran-waayayaa halkaasna “waa lagu kala tegayaa “Somaliland”na waa burburaysaa”.
3- “Aqoonyahanka” ayaa guuldaraysanaya ka dibna wuxuu raadsanayaa meel uu “madaxweyne” ka noqdo.
Ku ducaysta in Ilaahay ina gaadhsiiyo doorashada soo socota ee “Somaliland”.
Allow aan waaga waraabe cunin.
Axmed Tabaatiig
E-mail: ahmedtabaatiig@yahoo.com
29 July, 2013

Ceeb Hagoogte muxuu birtii bakhaanka lahayd u xiran waayay sow gabartii kab la dhici mayso?

Oday Geelii Ba'ay ma shaki baa kaga jira mashruucii reeraysnaa?

Hadalkii Toorille & Saleebaan gaal ku yiraahdeen Faysal Waraabe "Faqash iyo anaga isu kaaya daaya"!

Faysal Cali Waraabe ayaa wuxuu sheegay in markii SNM berkedaha Kalshaale ka qodatay uu u sheegay Xirsi Tooriile & odayga Rainbowga xidha ee asaasaqay ee Gaalka faanka mooday lana baxay Saleeban Gaal inay berkedaha Kalshaale iyo dhulbalaarisga Habar Jeclaysan joojiyaan. Faysal wuu ka gaabsaday inuu sheego waxay ku yiraahdeen laakiin wuxuu sheegay in haddii uu sheego oo cadeeyo waxay ku yiraahdeen in ay colaad sii kordhinayso.

Hadaba rag xog ogaal ah oo Hargaisa jooga waxay nooga warameen wixii Tooriile iyo Gaal ku yiraahdeen Faysal.

Tooriile ayaa markii Faysal Waraabe wacay ee u sheegay inay joojiyaan qodista berkedaha Faysal ku yiri "War ma faqash baa kula socda waa adiga iska dhigaya nin meel shishe wax ka eegaya'e" Faysal baa ugu jawaabay Tooriile isagoo Faysal ka shakisan yahay in Toorile hadalka ka duubayo ama isaga Faqash la socdo laakiin Faqashta aan dan ka lahayn laakin duubista ka baqaya;  "War aniga iyo Faqash isku sheeko ma nihin oo waad ogtahaye laakiin arintan reerkiinu wado waxay hadhow keenaysaan garanayaa"

Tooriile oo eraygaasi dhibay baa ku yiri oday Faysal, "War hadaba anagaa Faqash isku sheeko ah waxaanuna ugu talo galnay maanta inaan badh Majeerteeniya ku shubno, badhna Kililka badhka kalayna cashuur kaga qaadno dhulka oo ay magan noo ahaadaane ee haday Faqash jacayl  kaa tahay sheeg haddii kale Faqsh sida loola dhaqmo anaga noo daa"

Faysal oo weli shaki ka muuqdo ayaa taleefankii dhigay. Toorile ayaa ninkii Gaalnimadda jeclaa wacay oo yiri "EE kii basaaska ahaa baa nac nac nala soo doontay ee iska ilaali" Odaygii gaalka jeclaa Faysal maba sugin ee isagaa soo wacay Faysal oo la hadlaya ninka UCID u tartamaya ayaa Gaal Jecle soo wacay. Faysal long distance buu ku hadlayay markaa kamuu qaban. Gaal jecle ayaa fariin u duubay oo yiri:

"Waryaa Faysalow ka bax waxanaad ku jirto. Dhul Habar jeclo qaadatay maxaad Dhulbahante ugu celinaysa" Reerkaas anaggaa oodu naga dhaxaysaa ee anaga hanalooga daba fadhiisto. Haddii Somaliland barigooda oo dhan Isaq la wareego ictiraafku ma meel buu jirayaa? Waa wado qorshe ka dambeeyo ee adigu isha wax ka eeg hadalna yaan lagaa maqlin. Kan yar ee aad wada hadasheenna hadalkiisa meel ha u qaadin"

Faysal Faqash in la hurgufo waa ka raali laakiin xamaasadda Habar jeclaysan baa ka maqan. Maalintaa wuu aamusay maanta ayaa xamaasaddii afka laga soo jebiyay ee Habar Jeclaysnayd isagii jiidhay....

Oday Geelii ba'ay oo afka furtay. Kana sheekeeyay Toorile iyo qarbudaadkiisa!

Halkan ka dhegayso

Reer SSC Vs. Reer SNM Kaaf & Kala dheeri! Allow yaa kala xukumi doona!